Isparta “Monoray(havaray)” fabrikası ve havadan raylı sistemle toplu ulaşım için en ideal şehir
MONORAY (HAVARAY) nedir?
Monoray(havaray), şehir içi demir yolu ulaşım çeşitlerinden birisidir. Adından da anlaşılacağı haliyle vagonlar, mono yani tek bir adet ray üzerinde veya altında asılı şekilde gidiş ya da geliş istikametinde hareket ederler. Toplu taşımacılıkta kullanılan ray sistemi bir kolon üstüne oturulan iki kiriş ve bu iki kirişin üzerinde bulunan raylar ile gidiş ve geliş aynı anda gerçekleştirilmektedir. Monoray(havaray) maliyetinin az olması ve yapım aşamasının kısa sürmesi nedeniyle diğer taşımacılık sistemlerinden özellikle çift raylı sistemler olan şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılan Metro ve Tramvay hatlarından kendisini daha avantajlı kılar. Dünya’nın pek çok ülkesinde hizmet vermektedir. Bunların başında; Amerika Birleşik Devletleri, Almanya, Japonya, Güney Kore, Çin ve kimi Güney Amerika ülkeleri gelmektedir. İki tip ray sistemine sahiptir. İlk Monoray(havaray) düşüncesi 19. yüzyılın sonlarına dayanmaktadır. Ancak kağıt üzerinde kalan bu çizimler 20. yüzyılın ortalarında hayata geçmiş ve her dönem geliştirilerek bu günkü halini almıştır.
Monoray(havaray) vagonları raylardan aldıkları elektrik enerjisini güce dönüştüren elektrik motorları aracılığı ile hareket ederler. Ancak mazot ile çalışan Diesel motorlara sahip gelişmiş vagon tipleride mevcuttur. Prototip olarak şuan test edilebilen bir model olan JR-Maglev modelinin hızı 581 Km/s ‘yi bulmakta. Çin Halk Cumhuriyeti’nde ticari taşımacılıkta kullanılan Şangay Maglev modelinin saatte ki hızı 501 Km/s’ yi bulmaktadır. Monoray(havaray) gerek şehir içi toplu taşıma gerek şehirler arası taşımacılıkta kullanılmaktadır. Hafif raylı ve metroya göre kamulaştırma maliyeti de olmadığı için en ucuz,en kolay ve kaliteli ulaşım aracıdır.
Kompozit malzemeden Monoray(havaray) vagonlarının yapıldığını belirten Türkiye’de kompozit Monoray(havaray) vagonlarının Isparta’da mevcut teşvik sisteminde yer alan stratejik yatırım teşviğiyle üretilebilir ve yatırımcı çekilebilecek potansiyelde bir yatırım imkanıdır.Stratejik yatırım teşvikiyle Isparta’da kurulabilecek Monoray(havaray) fabrikasının tüm dünyaya ihracat imkanı olabilir. Sağlayacağı yeni istihdam imkanları da yadsınamaz. Böyle bir monoray (havaray) fabrikası için yaklaşık 100 Milyon dolarlık bir yatırım imkanı ile yaklaşık 800 kişiye yeni iş imkanı açılabilir. Bu fabrika, Balkanlar , Doğu Avrupa, Kafkasya ve Orta Doğu’da böyle bir fabrika olmadığından gerek ülkemizin gerek bölge ülkelerinin tedarikçisi olarak hizmet verecektir.
Şu an, İstanbul Büyükşehir Belediyesi bazı monoray (havaray) hatlarının proje çalışmalarını tamamladı ve ihale aşamasına geçti. Mevcut raylı sistemlere getirilen % 50 yerli malzeme ve ekipmanla bu sistemlerin kurulacak olması , henüz monoray fabrikası yatırımının yapılacağı herhangi bir şehrin seçilmemiş olması Isparta’nın avantajı olabilir.
Yerli Monoray(havaray) fabrikası ve toplu ulaşım hattı ülkemizin 2023 Hedeflerine tam anlamıyla uyumludur.
YAP-İŞLET MODELİYLE YAKLAŞIK YATIRIM TUTARI 250 MİLYON DOLAR
Isparta’nın düz arazi yapısının ve topoğrafyasının çok uygun, Monoray(havaray) sistemi kamulaştırma gerektirmeden çok kısa sürede yapılabilir. Üniversite – otogar – Halıkent (Kuzey Güney Hattı), otogar – Batıkent (doğu batı hattı) olarak 24 km.lik bir Monoray(havaray) toplu ulaşım hattının Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından Yap-İşlet modeliyle ihale edilebileceğini, stratejik yatırım olduğu için yabancı yatırımcının bu alt yapıyı Türkiye’ye kazandırmak adına büyük ilgi gösterecektir.Dünyada Monoray(havaray) kilometre maliyetlerine göre Isparta için yapılacak çalışma yaklaşık 250 milyon dolarlık bir yatırım olabilir. Tabii ki yapılacak fizibilite çalışması ve proje çalışması gerçekten en verimli güzergahı ve maliyeti ortaya çıkaracaktır.
ÜNİVERSİTE – HALIKENT ARASI 15 DK.
Isparta’nın bir ucundan bir ucuna tahminen 15 dk.ulaşılabilecek.
MONORAY (HAVARAY) ŞEHRİ ISPARTA
Isparta monoray(havaray) şehri olmak için en ideal şehir.Isparta marka değerine yeni bir değer katacaktır.