Beyşehir Gölü Havza Koruma Planı ve Özel Hüküm Belirlenmesi Projesi Askıya Çıkan Özel Hükümler ve Koruma Bölgeleri Haritası Üzerindeki SDÜ Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Görüşleri
İçme ve Kullanma Suyu Kaynağı Olarak Kullanılan Beyşehir Gölü Havza Koruma Planı ve Özel Hüküm Belirlenmesi Projesi
Askıya Çıkan Özel Hükümler ve Koruma Bölgeleri Haritası Üzerindeki SDÜ Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Görüşleri 04.09.2014 Isparta
Beyşehir Gölü Havzası özel Hükümleri Konu, Madde/Bentleri (M/B) ile Değerlendirme Görüşler ve Öneriler
| Konu M/B | Değerlendirme ve Görüşler |
| Amaç M/1 | Beyşehir Gölü kullanım amaçları kasıtlı olarak daraltılıp sadece içme-kullanma suyu temine indirgenmiş. Tarımsal sulama, balıkçılık, su sporları ve turizm, milli park ifadeleri amaca eklenmelidir. |
| Tanımlar M/3 | Göl Aynası tanımı hatalı, teknik ve hukuki açıdan kargaşa yaratacaktır. Yapılan tanım göl aynasını değil, Limnoloji bilimi tarafından da tanımlandığı gibi gölün maksimum yüzey alanını ifade eder. Göl aynası ise göl yüzeyi içinde her zaman su bulunan, sazlık kamışlık, bataklık konumundaki yerlerin dışındaki göl yüzeyi için, kullanılan/anlaşılan bir terimdir. Bu özel hükümlerdeki göl aynası ise tamamen teorik, varsayılan hayal edilen bir alanı ifade etmektedir. Daha önceki özel hükümlerde kriter olarak kullanılan kıyı-kenar çizgisi ise nedense bu hükümlerde terk edilmiştir. |
| Jeolojik tabanlı I. Derece koruma alanı tanımında yer alan 50 lt/sn debisi ortalama mı? Maksimum mu? Minimum mu? Hangi mevsim ve aydaki debi? Belirsiz. Sondaj kuyusu besleme alanı nasıl belirlenecek?, somut ve ölçülebilir değil, 50 kişiye su sağlayan kuyu tanımı da ölçülebilir nesnel değil. | |
| İyi tarım uygulaması çoğul olacak ve tanım yetersiz. Tanımın şu şekilde olması (ki GTHB bu tanımı kullanıyor) önerilir. “ Çevre, insan ve hayvan sağlığına zarar vermeyen bir tarımsal üretimin yapılması, doğal kaynakların korunması, tarımda izlenebilirlik ve sürdürülebilirlikle gıda güvenliğinin sağlanması amacıyla yapılan tarımsal üretim modelinin uygulanması” | |
| Özel hükümlerde bir çok yerde geçtiği halde Organik Tarım tanımına yer verilmemiş. Organik tarımın anlaşılabilir, kabul görmüş bir tanımı özel hükümlere eklenmelidir. | |
| “Ticari Amaçlı Hayvancılık İşletmesi: 50 adet büyükbaş veya 100 adet küçükbaş hayvandan daha fazla hayvan yetiştiren tarımsal işletme” olarak tanımlanmakta. Peki 49 adet büyükbaş hayvan 99 adet küçükbaş hayvan yetiştiren işletme hangi kategoride değerlendirilecek? Çünkü bu tanım özel hükümlerde birçok yaptırım ve yasaklamayı beraberinde getiriyor? | |
| Zati İhtiyaç: Ticari bir kazanç elde etmeksizin bir ailenin et ve süt gereksinimini asgari düzeyde karşılayacak sayıda yetiştirilmesine ilgili idare tarafından izin verilen büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısı olarak tanımlanıyor. Zati ihtiyacı kim belirleyecek? Sadece zati ihtiyaç için ( eti sütü için) hayvan yetiştiren kimse kaldı mı artık? Tavuk işletmesi ve balık üretim çiftliği kurmak istesek sınırlama nedir? Bu tanımdan vazgeçilmelidir. Günümüz şartlarına uygun, kirletme etkisine göre tanımlanan sayılar üzerinde durulmalıdır. Aksi taktirde özel hükümlerde yer alan kurallar uygulanamaz, ciddi rahatsızlık ve adaletsizliklere yol açar. Siz bir büyükbaş hayvanın çevresel etkisini 2 küçükbaşa eşit tutuyorsunuz. Böyle bir değerlendirmenin bilimsel mantıksal dayanağı nedir? | |
| Genel Hüküm M/8 | Neden “daha kısıtlayıcı hükümler geçerli olur” deniliyor? Bu özel hükümler çıkarılırken Milli park , gelişme planı, bölge ve il çevre düzeni planları ve sulak alan konusunda mevzuat zaten yürürlükte değimliydi neden incelenmedi? |
| M/9 | Hastaneler de radyoktif atıklar üretiyor, havzada hastane yapılması da yasaklanacak mı? |
| M/22 | “Havza genelinde mevcut sanayi tesislerinde kapasite artışı yapılmasına izin verilmez” hükmü getirilmiş. Çevreye hiçbir zararı olmayan bir teknolojiyi kullanmaya başlayan, gerekli tedbirleri alan bir sanayi tesisi için bu yasak neden getiriliyor? Bölgede gerekçesi bile ortaya konulmadan bir yandan tarım engelleniyor veya kısıtlanıyor, diğer taraftan sanayi durduruluyor, gelişme ve istihdam nasıl sağlanacak |
| M/23 | Tanımı bile yapılmamış olan Organik tarıma geçilemez ise ne olacak? Yaptırımı nedir? Organik tarıma nasıl geçilecek TÜBİTAK MAM mı bunu gerçekleştirecek? Teknik bir çalışma ve tarım kuruluşlarıyla koordinasyon yapılmadan böyle bir kısıtlama özel hükümler arasına nasıl olup ta konuluyor? |
| M/37 a,b,c,d | Madencilikle ilgili bu uygulamaları kim yapacak? Finansman kaynağı ve mevzuat nedir? Madencilikle ilgili kamu birimleri ve sektörle bu konularda bir koordinasyon, fikir alış verişi yapıldı mı? Bu madde ve bentleri uygulanamaz ve gerçekleştirilemez görünüyor, peki özel hükümler içine neden konuluyor? |
| M/51 | Zaten 1380 sayılı kanun, ilgili yönetmelik ve sirkülerle kurala bağlanmış balıkçılığı ilgilendiren bu uygulamaların özel hükümler içinde yer alınmasına gerek yoktur. |
| Yeşil Kuşaklama Alanı M/57 | “Bu alanlarda tarımsal faaliyete ve otlatmaya izin verilmez” deniliyor, bu alan vatandaşın tapulu arazisi veya mera kanunu ile tanımlanmış çayır-mera ise bu özel hükmü nasıl uygulayacaksınız? Hangi kurum kuruluş kanunla verilmiş bir hakkı kullandırmama konusunda işlem yürütecek? |
| M/58 | “Yeni karayolu yapımına izin verilmez. Mevcut karayollarında sadece bakım ve onarım çalışmaları yapılabilir.” deniliyor. Havzada ihtiyaç duyulan ve topografik özellikler nedeniyle göl kıyısından geçme zorunluluğu olan yollar nasıl yapılacak, yol genişletme ve duble yol yapımları nasıl sağlanacak?. Kısıtlayıcı ve uygulanamaz. Bu özel hüküm gerekçelendirilmemiştir ve bu yolların içme suyu kalitesine olumsuz etkileri bilimsel verilerle ortaya konulmamıştır. |
| M59; M/ 77 | Suyu kullanan idare ( KOSKİ, Beyşehir Belediyesi vd.) kendi sorumluluk sınırları dışında kalan ( Isparta Şarkikaraağaç ve Yenişarbademli) kesimlerde nasıl işlem icra edecek? Tedbir alacak? |
| Göl Koruma alanı M78ve M/79 | M/78 Bu alanda yeni tarım alanları açılamaz. Mevcut tarım alanlarında ise İl GTHİM görüşleri doğrultusunda sadece organik tarıma izin verilir. M/79Bu alanda hayvancılık faaliyetlerine sadece yerleşik halkın zati ihtiyacını karşılamak amacı ile izin verilir. Bu alanda otlatmaya izin verilmez. Deniliyor. Bu hükümler bilimsel ve hukuki bir temele dayalı değildir, zati ihtiyaç tanımı belirsizdir, tapulu mülk üzerinde tasarruf hakkının ortadan kaldırılması Anayasaya aykırıdır, organik tarım her yerde her ürün için uygulanabilir bir işlem değildir, mera kanunu ve mera düzenlemeleri görmemezlikten gelinmiştir. |
| Yakın Mesafe Koruma Alanı M/94 | Bu alanda hayvancılık faaliyetlerine yerleşik halkın zati ihtiyacını karşılamak amacı ile izin verilir. Sadece, halkın zati ihtiyacı karşılayacak olan hayvan sayısına göre kontrollü otlatmaya izin verilir. Deniliyor. Bu hükümler bilimsel ve hukuki bir temele dayalı değildir, zati ihtiyaç tanımı belirsizdir, güncel gerçeklerle bir ilgisi yoktur. Tapulu mülk üzerinde tasarruf hakkının ortadan kaldırılması Anayasaya aykırıdır, organik tarım her yerde her ürün için uygulanabilir bir işlem değildir, mera kanunu ve mera düzenlemeleri görmemezlikten gelinmiştir. |
| M/103 | Bu alanlarda ifraz uygulaması yapılan alanlarda toprak koruma ve sulamaya yönelik altyapı tesisleri hariç hiçbir tarımsal yapıya izin verilmez. Tarım arazilerinde entegre tesis niteliğinde olmamak kaydı ile kümes, ahır, ağıl, su ve yem depoları, hububat depoları, gübre ve silaj çukurları haricinde yapı yapılamaz. Bu hükümler bilimsel ve hukuki bir temele dayalı değildir, Tapulu mülk üzerinde tasarruf hakkının ortadan kaldırılması Anayasaya aykırıdır, havzanın tarım ve tarıma dayalı sanayi potansiyelini yok etmek, havzanın sosyo ekonomik gelişmesini durdurmak gibi sonuçlara yol açacaktır. |
| Uzak mesafeli Koruma Alanı M/106 | Entegre tesis niteliğinde tarım ve hayvancılık işletmelerine, bu işletmelerde oluşan atıkların kompostlaştırılması şartı ile göl maksimum su kotundan 5000 metre mesafe ve jeolojik tabanlı koruma alanlarının dışında kalması şartıyla izin verilebilir. Topografik olarak tanımlanan bu mesafe ile havza sınırı arasında çoğu yerde entegre tesis veya işletme kurmak zaten mümkün olmayacaktır. Bu hüküm de Tapulu mülk üzerinde tasarruf hakkının ortadan kaldırılması Anayasaya aykırıdır, havzanın tarım ve tarıma dayalı sanayi potansiyelini yok etmek, havzanın sosyo-ekonomik gelişmesini durdurmak gibi sonuçlara yol açacaktır. |
| Jeolojik tabanlı I. Derece M/118 | Bu alanda bulunan tarım alanlarında İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü görüşleri doğrultusunda sadece organik tarıma izin verilir. Tapulu mülk üzerinde tasarruf hakkının ortadan kaldırılması Anayasaya aykırıdır, organik tarım her yerde her ürün için uygulanabilir bir işlem değildir. Organik tarım konusu GTHB ile hiç müzakere edilmemiş, tanımı bile yok. Bu hüküm pratik olarak uygulanamaz. İyi tarım uygulamaları ve diğer tedbirler getirilmelidir. |
| Jeolojik tabanlı II. Derece M/118 | Bu alanda bulunan göl kıyı alüvyonlarında yer alan tarım alanlarında (Yeşildağ, Adaköy, Kayabaşı, Karadiken, Yassıbel) İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü görüşleri doğrultusunda sadece organik tarıma izin verilir. Tapulu mülk üzerinde tasarruf hakkının ortadan kaldırılması Anayasaya aykırıdır, organik tarım her yerde her ürün için uygulanabilir bir işlem değildir. Organik tarım konusu GTHB ile hiç müzakere edilmemiş. Bu hüküm hukuken/teknik ve pratik olarak uygulanamaz. İyi tarım uygulamaları ve diğer tedbirler getirilmelidir. |
| Hassas alanlar ve koruma bölgeleri haritası | Haritayı anlaşılır ve kullanılabilir, özel hükümleri uygulanabilir kılacak olan karayolları, önemli tesisler, iskele ve çekek yerleri gibi noktalar haritaya işlenmemiş. Yeterli detay yok. Bu hususlar mutlaka haritaya işlenmelidir. |
Prof. Dr. Osman ÇETİNKAYA
Dekan
