Şirketler Tarafından Ödenen Öğrenci Bursu Veya Eğitim Masrafları Gider Yazılabilir Mi?

Okulların açılacağı şu son dönemlerde çokça sorulacak sorular arasında olabileceğini düşündüğüm bir konuyu hatırlatmak istedim. Şirketler bazen eğitim ve öğretimi desteklemek amacıyla, bazen da işletmelerin sahip veya yöneticilerinin yakınları için yapılan eğitim harcamalarının işletme ile ilgili olduğu varsayımı ile gider yazabilmek için bazı kişilere “öğrenci bursu” verilmekte, yada okul parası ödeyerek eğitimi desteklenmektedir.

Yapılan bu ödemeler, bazı koşulların sağlanması durumunda ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilmektedir. Bu nedenle yapılan ödemelerin ayrıntısını incelemeden gider yazılıp yazılmayacağına karar vermek doğru olmayacaktır.

Bilindiği gibi ticari kazancın tespitinde; hangi giderlerin indirim konusu yapılacağı, hangilerinin yapılmayacağı Gelir Vergisi Kanunun 40 ve 41.maddelerin de sayılmıştır. 40.maddenin 1.bendinde; “ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin” indirileceği belirtilmiştir. Personel ücretleri bu kapsamda gider yazılmaktadır. Ücretin tanımı ise, GVK. 61.madde de yapılmış olup, üçüncü fıkrasının 2 numaralı bendinde, “Evvelce yapılmış veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığında verilen para ve ayınlarla sağlanan diğer menfaatler”in ücret sayılacağı hükme bağlanmıştır. Bu hükme göre, ileride çalıştırılmak üzere bugünden verilen öğrenci bursları “ücret” olarak değerlendirilmelidir. Böylelikle, hizmet erbabına evvelce yapılan veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığı verilen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler ücret olarak vergiye tabi tutulacak ve GVK 40.maddesine göre de, ticari kazancın tespitinde gider olarak indirilecektir.

Ancak, Gelir Vergisi Kanununun 28 inci maddesinin 1 ve 2 numaralı bentleri uyarınca, Resmi ve özel müesseseler tarafından yabancı memleketlerde ve Türkiye’de tahsilde bulunan öğrencilere ödenen iaşe, ibate ve tahsil giderlerinin gelir vergisinden istisna olduğundan, ücret olarak ödenen bu tutarlar üzerinden gelir vergisi hesaplanmayacaktır.

Kanun maddeleri böyle olmakla birlikte; bursun kimlere, nasıl ve hangi şartlarda verilmesi gerektiği konusunda kanun maddesinde yada tebliğlerde açık bir hüküm bulunmamaktadır. Ancak Maliye İdaresi, işletmelerin sahip veya yöneticilerinin yakınları için yapılan eğitim harcamalarının işletme ile ilgili olduğu varsayımı ile gider olarak yazılmasını önlemek amacıyla öteden beri verdiği tüm özelgeler de verilen bursların yada yapılan eğitim harcamalarının gider yazılması için aşağıdaki şartların olmasını gerektiğini açık olarak belirtmektedir.

Tahsilde bulunan öğrencilere iaşe (yiyecek) ibate (barınma) ve tahsil gideri ile burs olarak yapılan ödemelerin; şirket tarafından gider olarak indirim konusu yapılabilmesi için;

• Bursun işle ilgili olması, yani burs verilen kişilerin, okulu bitirdikten sonra burs veren işletmede hizmet yükümlülükleri nedeniyle çalışacaklarını gösterir bir sözleşmenin düzenlenmesi ve bu durumun vergi incelemesi sırasında inceleme elamanına kanıtlanması,
• Burs verilecek öğrencilerin, Türkiye’nin her tarafından eğitim gören öğrencilerin katılabileceği bir yarışma sınavı sonunda kazanan kişilerden olması,
• Verilen burs süresinin ve karşılanacak eğitim giderleri miktarının işin önemi ve genişliği ile orantılı olması,

halinde gelir vergisinden istisna edilmesi gerekmekte ve yukarıda sayılan şartlar dahilinde, öğrenci bursu olarak verilen yada özel okulda eğitim görmekte olan öğrencinin tüm eğitim masraflarının şirketin kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

24/02/2012 tarih ve B.07.1.GİB.4.16.16.02-300.11.65-90 sayılı özelge buna örnektir.

Yukarıda belirtilen koşulların bulunmaması durumunda ise, yani sadece yardım amacı ile verilen bir burs olması halinde, söz konusu burslar için şirket tarafından yapılacak ödemelerin, indirilebilecek giderler arasında sayılmamasından dolayı, kayıtlarda gider olarak gösterilmesi mümkün değildir.